Opinie i ekspertyzy

Opinia zdrowotno-środowiskowa

Branża mięsna w Polsce stanowi ważny sektor naszej gospodarki, który przynosi znaczne korzyści zarówno ekonomiczne, jak i społeczne. Jak każda branża, nie jest wolna od potencjalnych kryzysów, które mogą wpłynąć na jej funkcjonowanie. Współcześnie z każdej strony pojawiają się różne opinie, mody, nowe diety, coraz więcej badań i informacji – w większości często sprzecznych. Eksperci próbują określić zarówno znaczenie spożywania mięsa dla zdrowia społeczeństwa, ale także wpływ jego produkcji na środowisko naturalne. Niektórzy uważają mięso za bezpieczne źródło składników odżywczych, podczas gdy inni twierdzą, że jest ono szkodliwe dla ludzkiego zdrowia, a jego produkcja przyczynia się do wylesiania. Najważniejsze jest zdroworozsądkowe przefiltrowanie tych informacji, odrzucenie mitów i kłamstw, a dopiero wtedy przekazywanie ich w przystępny sposób opinii publicznej.  Czy mięso może gościć na naszych talerzach, skoro każdy z nas chciałby żyć jak najdłużej w dobrym zdrowiu i cieszyć się pięknym krajobrazem niezagrożonego środowiska? Oczywiście, a kluczem do sukcesu są świadome wybory.

Największy wpływ zarówno na organizm człowieka, jak i środowisko naturalne ma styl życia, czyli wybory żywieniowe, aktywność fizyczna, sen i regeneracja oraz wszystkie działania względem natury. Badania przeprowadzone przez Instytut Badań Pollster dla Związku Polskie Mięso w 2023 roku wykazały, że stosunek konsumentów do odżywiania mimo różnych sytuacji na świecie, pozostaje niezmienny – badani najczęściej deklarują, że chcą jeść tak, by żyć zdrowo, mieć energię i witalność (ponad 50% wskazań). Nie wyklucza to też spożywania mięsa – nie spadły deklaracje spożywania mięsa i częstotliwości jego konsumpcji. Niezmiennie, dla blisko 40% ogółu populacji, mięso jest ważnym składnikiem diety. Dodatkowo, wśród kobiet zwiększyło się sceptyczne podejście do nurtów prowegańskich (wzrost z 9% do 14%). Ze względu na pozytywny wpływ świadomych wyborów konsumenckich na środowisko naturalne, warte podkreślenia jest, że dla 75% respondentów, ważne jest, aby mięso pochodziło od polskiego producenta i by było oznaczone certyfikatami potwierdzającymi wysoką jakość. Według opinii ankietowanych certyfikat „Produkt Polski” m.in. daje gwarancję dobrej jakości mięsa i przekonanie, że jest wyprodukowane w Polsce, zgodnie z unijnymi standardami.  

Każdy element stylu życia jest istotny i wpływa bezpośrednio na funkcjonowanie organizmu, zarówno układu odpornościowego, wydzielania hormonów, metabolizmu, przewodu pokarmowego, jak i naszej psychiki. Warto zadbać o to, by każdy z tych obszarów działał jak najlepiej, a tym samym wpływał na nasze zdrowie, ale także na środowisko. Promowanie większej ilości ruchu może wpłynąć na mniejsze wykorzystywanie środków komunikacji, a większa odporność i homeostaza naszego organizmu to mniejsza ilość antybiotyków w środowisku. Promowanie zdrowego żywienia, może przełożyć się na wspieranie lokalnych dostawców, co wpłynie pozytywnie na wiele firm w branży mięsnej, które starają się chronić różnorodność biologiczną, na przykład poprzez promowanie zrównoważonej hodowli, unikanie praktyk prowadzących do deforestacji i wspieranie lokalnej różnorodności genetycznej zwierząt hodowlanych.

Promowanie prawidłowych nawyków żywieniowych i zwiększenie nacisku na edukację społeczeństwa w praktyczny, prosty do wykorzystania sposób, np. poprzez pokazanie możliwości wykorzystania nowych przepisów kulinarnych, może pozytywnie wpłynąć na aspekt marnowania żywności. Wbrew pozorom ma to ogromny wpływ na środowisko, a branża mięsna podejmuje kroki w celu zminimalizowania strat w całym łańcuchu dostaw – od produkcji i przetwarzania do dystrybucji i konsumpcji. Jednak oprócz działań hodowców i dostawców, konieczne jest promowanie odpowiednich zachowań konsumentów, a zwłaszcza edukacja na temat korzyści zdrowotnych z konsumpcji mięsa, współpraca z ekspertami ds. żywienia, promocja zrównoważonej diety.

Mięso jest bardzo dobrym źródłem pełnowartościowego białka, ale również witamin i składników mineralnych. W przeciwieństwie do produktów roślinnych, jest bogate we wszystkie aminokwasy egzogenne, czyli budulce białek, które muszą zostać dostarczone do organizmu wraz z dietą. Co do witamin i składników mineralnych warto wymienić szczególnie: żelazo oraz witaminę B12, które odpowiadają za prawidłowe powstawanie i funkcjonowanie czerwonych krwinek. Należy jednak pamiętać, że wartości odżywcze mięsa zależą od rodzaju i części ciała zwierzęcia, z którego pochodzi.

Mięso drobiowe uznaje się za jedno z najzdrowszych. Podobnie jak pozostałe gatunki mięsa, jest źródłem białka wysokiej jakości (czyli zawiera wszystkie aminokwasy egzogenne, niezbędne do funkcjonowania), a jednocześnie charakteryzuje się większą ilością zdrowych jedno- i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Natomiast jeśli chodzi o zawartość witaminy B12 to z drobiem wygrywa mięso wieprzowe. Wieprzowina wyróżnia się też nawet pięciokrotnie wyższą zawartością witaminy B1 w porównaniu z innymi gatunkami mięs. Jako wartościowe źródło białka jest szczególnie zalecane dla sportowców i osób aktywnych fizycznie, które potrzebują większej ilości białka w diecie w celu odbudowy mięśni i poprawy wydajności.

Spożywanie mięsa poleca się również osobom z anemią, spowodowaną niedoborem żelaza, ponieważ mięso jest bogate w duże ilości tego składnika mineralnego w łatwo przyswajalnej formie. Mięso białe (szczególnie indycze, ale też perlicze), z uwagi na niską zawartość SFA, znajduje zastosowanie w diecie przeznaczonej dla osób z chorobami na tle miażdżycowym oraz z dyslipidemią, ponieważ ograniczenie podaży nasyconych kwasów tłuszczowych z dietą pomaga w utrzymaniu prawidłowego stężenia cholesterolu we krwi.

Aby posiłek z mięsem był dobrze zbilansowany, należy uzupełnić go o dużą porcję warzyw, produkty pełnoziarniste, takie jak chleb razowy, kasza, ryż brązowy oraz rośliny strączkowe, np.  fasola, soczewica, ciecierzyca czy groch, które są bogate w białko roślinne, błonnik, żelazo i inne składniki odżywcze.

Jak w przypadku wszystkich produktów, również z mięsem, powinniśmy zachować umiar. Dysponujemy zaleceniami dotyczącymi ilości, jednak zawsze trzeba to odnieść do indywidualnych potrzeb. Przykładowo, jeśli chodzi o mięso czerwone są to maksymalnie 3 porcje tygodniowo (czyli ok. 350-500 g mięsa po przygotowaniu na tydzień), a mięso białe – nawet ok. 70-120 g dziennie.

Rośnie też świadomość konsumentów na temat niektórych pozytywnych wskazań związanych przede wszystkim z korzystnym wpływem na zdrowie różnego rodzaju mięsa. W ostatniej fali badania przeprowadzonego przez Instytut Badań Pollster dla Związku Polskie Mięso w 2023 roku w szeroko badanej populacji Polaków odnotowano, że:

• wzrosła świadomość, że mięso drobiowe dostarcza organizmowi niezbędnych składników do prawidłowego funkcjonowania, wspomaga organizm przy aktywności fizycznej, oraz że jest ważnym składnikiem polskiej tradycji kulinarnej,
• wieprzowina również częściej kojarzona jest ze źródłem składników niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania. Wzrosło również przekonanie, że wspomaga budowę masy mięśniowej i stanowi ważny składnik prawidłowo zbilansowanej diety.

W temacie mięsa często poruszana jest kwestia wpływu jego produkcji na środowisko, potencjalne wycieki chemikaliów i skażenia czy też emisja gazów cieplarnianych i zmiany klimatyczne.

Warto promować i nagłaśniać inwestycje w ekologiczne technologie hodowli, współpracę z lokalnymi organizacjami ekologicznymi, wprowadzenie ekologicznych certyfikatów produkcji, inwestycje w odnawialne źródła energii i promocję produkcji lokalnej.

Niezwykle istotne w tym aspekcie jest podkreślanie współpracy branży mięsnej z naukowcami, badania, regularne kontrole sanitarne, a także przejrzystość w procesie produkcji. Poprzez transparentność, inwestycje w nowoczesne technologie i współpracę z ekspertami oraz społecznością lokalną, sektor może nie tylko przetrwać potencjalne kryzysy, ale także prosperować i przyczyniać się do zrównoważonego rozwoju rolnictwa i zdrowia społeczeństwa.